Rewitalizacja Stawów Cyranowskich. Czy uda się znaleźć złoty środek?

Walory przyrodnicze Stawów Cyranowskich

Stawy Cyranowskie, położone na skraju lasów Puszczy Sandomierskiej, stanowią unikalny obszar pod względem przyrodniczym. Bliskie sąsiedztwo dwóch ekosystemów – leśnego i wodnego – sprawia, że teren ten cechuje się niezwykłą bioróżnorodnością. Przede wszystkim, stawy są domem dla wielu gatunków roślin, w tym rzadkich i chronionych. Wśród nich warto wymienić grzybienia białego, który kwitnie na powierzchni wody, tworząc malownicze, białe dywany kwiatów. Wokół stawów dominują szuwary pałkowe i trzcinowe, które zapewniają schronienie dla licznych gatunków zwierząt.
Fauna Stawów Cyranowskich jest równie imponująca, a szczególnie bogata jest tu awifauna. Przez ostatnie dziesięć lat na terenie stawów zaobserwowano aż 133 gatunki ptaków, z czego 84 to gatunki lęgowe lub prawdopodobnie lęgowe. Wśród nich znajduje się 21 gatunków objętych ochroną na mocy Załącznika I Dyrektywy Ptasiej oraz tyle samo gatunków ujętych w Czerwonej Liście Ptaków Polski.

Historia i geneza sporu

Plany rewitalizacji Stawów Cyranowskich po raz pierwszy zostały zaprezentowane w 2023 roku, kiedy to Urząd Miasta zlecił przygotowanie dokumentacji projektowej. Władze miasta, wówczas na czele z prezydentem Jackiem Wiśniewskim, początkowo zakładały znaczącą modernizację terenu, co spotkało się z natychmiastowym sprzeciwem mieszkańców. W odpowiedzi na te plany, powstała nieformalna grupa „Dzikie Stawy Cyranowskie”, której celem jest ochrona stawów przed nadmierną ingerencją urbanistyczną. Grupa ta zorganizowała akcje informacyjne oraz petycję, pod którą podpisało się ponad 600 mieszkańców.
W odpowiedzi na rosnący sprzeciw, urząd miasta zorganizował konsultacje społeczne, które miały na celu zebranie opinii mieszkańców.
Jednym z głównych zarzutów stawianych przez przeciwników rewitalizacji jest ryzyko zabetonowania kolejnego obszaru miasta. Mieszkańcy zwracają uwagę, że Mielec i tak już zmaga się z nadmiarem betonu i brakiem terenów zielonych. Podczas konsultacji społecznych, które odbyły się po raz pierwszy w 2023 roku, mieszkańcy wyraźnie zaznaczyli, że ich zdaniem ingerencja w Stawy Cyranowskie powinna być ograniczona do absolutnego minimum. Propozycje mieszkańców obejmowały jedynie podstawowe udogodnienia, takie jak montaż ławek, koszy na śmieci czy niewielkiego parkingu wzdłuż ulicy Długiej. Budowa betonowych ścieżek, rozbudowana infrastruktura rekreacyjna czy szeroko zakrojone prace modernizacyjne spotkały się z kategorycznym sprzeciwem.
Ówczesny prezydent Jacek Wiśniewski zdecydował się na unieważnienie przetargu na dokumentację projektową i wstrzymanie dalszych prac nad rewitalizacją w zaproponowanej pierwotnej formie. 

Temat powraca - stanowisko władz miasta

W rozmowie z nami prezydent Mielca, Radosław Swół, podkreślił, że choć plany rewitalizacji Stawów Cyranowskich wynikają z konieczności spełnienia warunków umowy z KOWR, władze miasta dążą do znalezienia kompromisu.

Działania mieszkańców na rzecz ochrony stawów

Pomimo zapewnień władz, grupa „Dzikie Stawy Cyranowskie” nie przestaje monitorować działań urzędu. Obawiają się, że mimo dotychczasowych ustaleń, plany mogą ulec zmianie na niekorzyść naturalnego charakteru stawów.  Na ich profilach w mediach społecznościowych można przeczytać:

Czy miasto znajdzie "złoty środek"?

Spór o przyszłość Stawów Cyranowskich pokazuje zderzenie dwóch wizji – zachowania naturalnego ekosystemu i przekształcenia go w obszar rekreacyjny. Władze miasta stają przed trudnym zadaniem pogodzenia oczekiwań mieszkańców z wymogami prawnymi i umowami, jednocześnie dbając o unikalne walory przyrodnicze tego terenu.